7) ATP

✔ Besinlerin solunumla parçalanması sonucunda açığa çıkan enerjinin kısa süreli depolandığı moleküldür. ATP içine yerleştirilmemiş enerji canlı tarafından kullanılamaz.

​

✔ Bütün hücreler kendi ATP’sini kendisi üretir. Hücreden hücreye aktarımı yapılamaz ve depolanamaz.

​

✔ Yapısında adenin organik bazı, riboz pentoz şekeri ve 3 tane fosfat bulunur.

​

✔ Adenin ile ribozun birbirine bağlanmasını glikozit bağı ile gerçekleşir. Adenin ve riboz beraberce adenozin yapısını oluşturur.

​

✔ Adenozinle 1. fosfatın bağlanması fosfoester (ester) bağı ile gerçekleşir.

 

Adenozin + 1 fosfat: AMP

Adenozin + 2 fosfat: ADP

Adenozin + 3 fosfat: ATP

​

✔ 1-2 ve 2-3. fosfatlar arasındaki bağa yüksek enerjili fosfat bağı denir. Besinlerden açığa çıkartılan enerji bu bağlarda depolanır. ATP yapısında iki tane yüksek enerjili fosfat bağı vardır.

​

✔ ADP yapısına fosfat eklenerek açığa çıkan serbest enerjinin yüksek enerjili fosfat bağı içerisine hapsedilmesi ile ATP’nin üretilmesine fosforilasyon denir.

 

✔ ATP’nin hidroliz edilerek yüksek enerjili fosfat bağın parçalanması ile ADP ve fosfat oluşturulmasına defosforilasyon denir.

 

✔ AMP --> ADP --> ATP dönüşümü ve bunun tersi hücre içerisinde kademeli olarak gerçekleştirilir. Bu dönüşümler kademeli olarak olmasaydı (her iki  yüksek enerjili fosfat bağı  aynı anda koparılsaydı) , defosforilasyon sırasında açığa çıkan enerji hücreye zarar verirdi.

​

8) HORMON

✔ Protein, steroit ya da aminoasit yapılı organik maddelerdir.

✔ Endokrin bez, nöron uçları ve karma bezlerden kana salgılanırlar.

✔ Canlının metabolizmasını düzenlerler.

✔ Kanda optimum düzeyde ve doğru zamanda istenilen hormon bulunmadığında canlı metabolizmasında bozukluk olur.