Arke, Protista, Mantar ve Bitkiler Alemi
Diğer video izleme seçenekleri
Diğer video izleme seçenekleri
PDF İndir
Arkeler Alemi
✔ Prokaryot hücre yapısına sahip olmalarına rağmen bazı özellikleri ile ökaryot hücreli canlılara benzerler.
✔ Arkeler, normal ortamlarda ve diğer canlıların yaşayamayacağı ekstrem koşullarda yaşayabilen canlılardır. Yaşam yerlerine göre sınıflandırılmışlardır.
✔ Hücre duvarı ve histon proteinleri vardır.
✔ Kemoototrof ve heterotrof olarak beslenenleri vardır. Bazı çeşitleri, ışık enerjisi kullanarak ATP sentezler. Bu sırada besin üretimini gerçekleştirmez. Bu nedenle bu olay fotosentez değildir. Fotoototrof türleri yoktur.
Metanojenik Arke: Metan gazı üreterek oksijensiz ortamda yaşayan canlılardır. Çöp, bataklık, lağım suları, ototrof canlıların sindirim sistemi (selüloz sindirimi) gibi yerlerde yaşarlar.
Termofilik Arke: Yanardağ ağızları, jeotermal kaynaklar gibi sıcak yerlerde yaşayan arkelerdir.
Halofilik Arke: Tuz gölü gibi tuzlu ortamlarda yaşayan arkelerdir.
Psikrofilik Arke: Soğuk ortamlarda yaşayan arkelerdir.
Biyolojik ve ekonomik önemleri açısından bakıldığında arkeler, bakterilerin ve diğer canlıların yaşayamadığı koşullarda yaşadıklarından güçlü enzimlere sahiplerdir. Bu enzimler pek çok alanda kullanılır.
✔ Endüstride pek çok tepkimenin gerçekleşmesinde
✔ Atık maddelerin zehirli özelliklerinin azaltılmasında
✔ Kalitesi düşük metal cevherlerinin biyolojik yollarla kullanılabilir hale getirilmesinde
✔ Metal kirlenmesine uğramış suların temizlenmesinde
✔ Boya endüstrisinde anaerobik arıtma tanklarında bulunan suyun temizlenmesinde
✔ Arkeler biyogaz üretiminde kullanılırlar.
✔ Koloni, tek ve çok hücreli ökaryot canlıların bir arada bulunduğu karışık bir gruptur.
✔ Protista alemindeki canlılar ototrof (fotosentez), parazit ya da saprofit olabilir.
Amip:
✔ Yalancı ayaklarla beslenir ve hareket ederler.
✔ Tatlı sularda yaşarlar.
✔ Heterotrofturlar.
✔ Bazı türleri patojendir.
Paramesyum:
✔ Silleri sayesinde hareket ederler.
✔ Tatlı sularda yaşarlar.
✔ Heterotrofturlar.
✔ Eşeysiz üreme ve konjugasyon yapabilirler.
✔ Hücrelerinde iki çekirdek bulunur.
Öglena:
✔ Kamçıları ile hareket ederler.
✔ Tatlı sularda yaşarlar.
✔ Hem ototrof hem heterotroftur.
Trypanosoma:
✔ Kamçıları ile hareket ederler.
✔ Parazit ve patojendir.
✔ İnsana çeçe sineği ile bulaşır ve uyku hastalığına neden olur.
Plazmodyum:
✔ Hareket yapıları yoktur.
✔ Parazit ve patojendir.
✔ Spor oluşturarak ürerler. (Metagenez yaparlar.)
✔ İnsana anofel dişi sinek ile bulaşır. Sıtma hastalığına neden olur.
Cıvık Mantarlar:
✔ Hücre çeperi taşımazlar.
✔ Yalancı ayaklarla hareket eden canlılardır.
✔ Parazit ya da saprofit olabilirler.
Algler:
✔ Tek, çok ya da koloni formunda olan bitkilere benzeyen canlılardır.
✔ Fotoototrofturlar.
✔ Kahverengi alg, esmer alg, kırmızı alg, yeşil alg gibi çeşitleri vardır.
✔ Mavi – yeşil algler (siyanobakteri) prokaryotik canlılardır. Sınıflandırmada algler içerisinde yer almazlar.
Mantarlar (Fungi) Alemi
✔ Tek hücreli (maya mantarı) ya da çok hücreli (şapkalı mantar, küf mantarı) olabilen ökaryotik canlılardır.
✔ Aktif hareket etmezler.
✔ Depo polisakkaritleri glikojendir.
✔ Heterotrof beslenirler.
✔ Sentrozom taşımazlar.
✔ Hücre çeperlerinin yapısı kitindir.
✔ Maya mantarları hariç vücutları hif ve miselyumlardan oluşmuştur.
✔ Tomurcuklanma ve metagenez ile ürerler.
✔ Gıda ve ilaç sektöründe kullanılırlar.
✔ Depo polisakkaritlerinin glikojen olması, kitin taşımaları ve heterotrof beslenmeleri yönüyle hayvanlara; hücre çeperine sahip olmaları, aktif olarak hareket edememeleri ve sporla çoğalmaları yönüyle de bitkilere benzerler.
✔ Saprofit olanları organik maddeleri inorganik madde haline getirerek madde döngüsünün devamını sağlarlar.
✔ Bazı mantarlar bitki köklerinde yaşar. (Mikoriza) Bitkilerin topraktan su ve mineral almasını kolaylaştırır.
✔ Fermantasyon endüstrisinde, ilaç sanayisinde ve çeşitli ürünlerin elde edilmesinde kullanılır.
✔ Şapkalı mantarlar besin olarak kullanılır. Besin içerikleri çok zengindir.
✔ Bazı mantarlar bitkiler üzerinde parazit olarak yaşarlar. Tarım bitkilerine çok büyük zarar verirler.
✔ Küf mantarları ekmek, meyve, sebze ve diğer yiyeceklerin çürümesine neden olurlar.
✔ Mantarlar insanlarda birçok hastalığa neden olurlar.
✔ Mantar sporları hayava karışarak alerji ve astıma neden olabilirler.
Bitkiler Alemi
✔ Çok hücreli ökaryot canlılardır.
✔ Fotoototrofturlar. Karasal yaşamın oksijen ve besin kaynağıdırlar.
✔ Bazı çeşitleri parazittir. (Parazit bitkilerin bazıları fotosentez yapamaz.)
✔ Selüloz içeren hücre çeperleri vardır.
✔ Depo polisakkaritleri nişastadır.
✔ Toprağa bağlı olduklarından aktif olarak hareket etmezler.
✔ Sinir sistemleri ve duyu organları yoktur.
✔ Büyümeleri sınırsızdır.
✔ Eşeyli, eşeysiz ile üreyebilirler.
✔ Tohumsuz bitkiler, otsu olup tohum oluşturamazlar. Spor oluşturarak metagenez ile ürerler.
✔ Tohumlu bitkiler ise otsu ya da odunsu olabilirler. Tohum oluşturarak eşeyli ürerler.
Sıradaki konu: Omurgasız Hayvanlar
Önceki konu: Bakteriler Alemi