SİNDİRİM SİSTEMİNİN SİNİRSEL VE HORMONAL KONTROLÜ

 

✔ Besinin görülmesi, çiğnenmesi gibi durumlar vagus sinirinin uyarılmasına neden olur. Bu uyarılma, kardia bölgesindeki bazı hücrelerin uyarılmasını ve bu hücreler tarafından gastrin homonu salgılanmasını sağlar.

✔ Gastrin hormonu mide epitel hücreleirni uyararak mide öz suyu salgılanmasını sağlar. Mide öz suyunun salgılanmasında, mide içindeki besinlerin mide iç yüzeyine çarpması da etkilidir.

✔ Kimusun bağırsağa geçmesi enterogastrin, sekretin ve kolesistokinin hormonlarının salgılanmasını sağlar.

✔ Enterogastrin, gastrin hormonunun salgısını durdurur. Böylece gereksiz yere mide öz suyu üretimi engellenmiş olur.

✔ Sekretin, pankreası uyararak bazik özellikteki bikarbonat iyonlarının bağırsağa dökülmesini sağlar. Karaciğeri uyararak safra salgılamasını ve bu safranın safra kesesinde depolamasını sağlar. (Sekretin, bağırsaktaki sindirim için zemin hazırlar.)

✔ Kolesistokinin, Safra kesesi ve pankreası uyarır. Safra kesesinin safra salgılamasını; pankreasın ise pankreas öz suyu salgılamasını sağlar.

​

KARBONHİDRATLARIN KİMYASAL SİNDİRİMİ

✔ Karbonhidratların kimyasal ağızda başlar; ince bağırsakta sonlanır.

✔ Selüloz ve kitin sindirimini sağlayan enzimler insanlar tarafından üretilemez. Ancak selüloz mukus salgısını artırıcı yönde etki yaptığından sindirim sisteminin sağlığı için önemlidir.

​

YAĞLARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL SİNDİRİMİ

✔ Sadece ince bağırsak içerisinde sindirimi gerçekleşir.

✔ Safra, fiziksel sindirimini; lipaz ise kimyasal sindirimini gerçekleştirir.

​

PROTEİNLERİN KİMYASAL SİNDİRİMİ

✔ Midede başlar; ince bağırsakta sonlanır.

​

NÜKLEİK ASİTLERİN KİMYASAL SİNDİRİMİ

✔ İnce bağırsak da gerçekleşir.

 

İnce Bağırsak

 (P) Deoksiriboznükleaz --> DNA
(P) Ribonükleaz --> RNA

 

                Nükleotit sindiren enzimler (İB)

Nükleotit + H2O --> Azotlu Organik Baz + Pentoz + FosforikAsit

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

BESİNLERİN EMİLİMİ

✔ Karbonhidrat, yağ ve proteinler hidroliz edildikten sonra monomer haldeyken emilirken; vitamin, mineral ve su üzerinde işlem yapılmadan emilebilir.

✔ Emilimin asıl gerçekleştiği yer ince bağırsaktır. Ancak sindirim sisteminin bazı diğer bölgelerinde de emilim gerçekleşir.

Ağız ve Mide --> Bazı zehirler, hormonlar, iyonlar, nikotin bazı ilaçlar (mide) ve alkol gibi maddeler emilebilir. Kalın bağırsakta su, vitamin ve mineral emilimi yapılır.

✔ İnce bağırsak iç yüzeyinde bulunan villuslar, emilim yüzeyini artırırlar. Villuslar içerisinde kılcal kan damarları ve lenf damarları bulunur.

​

GASTRİT: Bakteriler ile mide mukozasının iltihaplanmasıdır.

ÜLSER: Gastritin ilerleyerek yaraya dönüşmesidir. Bağırsak içerisinde de görülebilir.

REFLÜ: Mide içeriğinin kardia kapakçıklarının bozulması nedeniyle yemek borusuna kaçmasıdır.

SARILIK: Safra yapısındaki kolesterolün çökelmesi sonucu oluşan safra taşlarının safra kanallarını tıkaması ya da herhangi bir nedenle safranın ince bağırsağa dökülemeyip karaciğer tarafından emilerek kana geçmesi sonucunda derinin sarı bir renk almasıdır.

SİROZ: Alkol, Hepatit virüsü, gereksiz ilaç kullanımı gibi nedenlerle karaciğerin yağlanarak sertleşmesidir. İlaçlarla tedavi edilir. Ancak karaciğer yetmezliğine de neden olabilir.

​