Önceki konu: Sitoplazma
Sıradaki konu: Bilimsel Bilgi
Diğer video izleme seçenekleri
Diğer video izleme seçenekleri
3) ÇEKİRDEK
✔ Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır.
✔ Prokaryot hücreli canlılarda ve olgun alyuvar hücrelerinde bulunmaz.
Dört temel kısımdan oluşur.
1) Çekirdek Zarı
✔ Çekirdek içeriğini sitoplazmadan ayıran çift katlı zardır.
✔ Yapısı hücre zarı ile aynıdır. Ancak yapısında bulunan porların genişliği hücre zarının porlarından daha büyüktür. Bu nedenle hücre zarından geçemeyen birçok molekül çekirdek porundan geçebilir.
✔ Endoplazmik retikulum tarafından oluşturulmuştur. Endoplazmik retikulum doğrudan çekirdek zarına bağlıdır.
✔ Çekirdek zarını oluşturan endoplazmik retikulum granüllü endoplazmik retikulum ise zarın dış yüzeyinde ribozom bulunur.
✔ RNA molekülü ve ATP çekirdek porundan geçebilirken DNA geçemez.
2) Çekirdek Sıvısı (Çekirdek Plazması)
✔ Çekirdeğin içini dolduran sıvıdır.
✔ Yapısı sitoplazmaya benzerdir. Ancak sitoplazmadan daha yoğun bir sıvıdır. İçinde DNA, RNA ve inorganik, organik maddeler bulunur.
3) Çekirdekçik
✔ Çekirdeğin içinde bulunan belirgin koyu bölgedir.
✔ Çekirdek sıvısından zar ile ayrılmamıştır.
✔ Çekirdek sıvısı içindeki DNA moleküllerinin yoğunlaştığı bölgelerdir.
✔ Yapısında bulunan DNA molekülleri rRNA ve ribozom yapısına katılan proteinlerin üretiminden sorumludur. Bu yapılar birleştirilerek ribozomal alt birimler oluşturulur.
✔ Ribozom üretiminden sorumlu olduğundan protein sentezini çok fazla gerçekleştiren hücrelerde çok sayıda çekirdekçik bulunur.
4) Kromatin İplik
✔ Çekirdek sıvısı içinde bulunan genetik maddedir.
✔ DNA molekülleri çekirdek içinde paketlenirken histon adı verilen özel proteinlerle sarılır ve nükleozom yapısını oluşturur.
DNA + Histon = Nükleozom
✔ Nükleozomlar bir araya gelerek kromatin iplik halini alır.
✔ Kromatin iplikler düzensiz ipliklerdir. Çekirdek içindeki genetik maddenin doğal görüntüsüdür.
✔ Hücre bölünmesi sırasında DNA miktarı iki katına çıkar (Replikasyon). Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozom halini alır. Kromozomun varlığı hücrenin bölünmekte olduğunun kanıtıdır.
Kromozom
✔ Hücre bölünmesi sırasında genetik maddeyi taşıyan yapıdır. İki kat genetik madde taşır.
✔ Bir kromozom birbirinin aynısı olan iki kromatitten oluşur. Bu kromatitlere kardeş kromatit denir. Bunlar birbirine sentromer ile bağlanır.
✔ İnsan: 46 Soğan: 16 Eğrelti Otu: 500 Moli Balığı: 46
kromozoma sahiptir.
✔ Aynı tür olan canlıların kromozom sayıları aynıdır. (Genellikle)
✔ Farklı türde canlıların kromozom sayıları aynı olabilir. Sayıların aynı olması canlıların birbirine genetik olarak benzer olduklarını göstermez.
✔ Kromozom sayılarına bakılarak canlılar arasında ilişki kurulamaz.